Kompostowanie ludzkich zwłok, choć dla wielu brzmi niedorzecznie i oburzająco, staje się faktem. Ta nowatorska, ekologiczna forma pochówku została już zalegalizowana w kilku regionach USA, w tym w stanie Waszyngton, dołączając do Szwecji, gdzie metoda ta funkcjonuje od lat. Nowe prawo ma zacząć obowiązywać w USA w maju przyszłego roku, co wyznacza nowy trend w branży pogrzebowej. Ekologia wkracza do każdej dziedziny życia, a śmierć nie jest wyjątkiem. Obok popularnych ekopogrzebów – takich jak pogrzeby w lesie, urny biodegradowalne, z których wyrastają drzewa, czy kremacja – kompostowanie jest ostatnim i najbardziej radykalnym trendem w dziedzinie, który ma szansę zrewolucjonizować podejście do pochówku w obliczu braku miejsc na cmentarzach i rosnącej świadomości klimatycznej.
Na czym polega kompostowanie zwłok
Na czym polega kompostowanie zwłok? Już sama nazwa brzmi już, delikatnie to ujmując, kontrowersyjnie. No bo jak to, ludzkie zwłoki poddawać recyklingowi? Okazuje się, że mimo wszystko przemawia za tym sporo argumentów. Rocznie na świecie umiera wiele milionów osób, a przecież muszą zostać gdzieś pochowane. Na wielu cmentarzach już brakuje miejsc, a pozyskiwanie nowych terenów jest dość problematyczne. Szczególnie w dużych miastach, gdzie każdy kawałek ziemi jest na wagę złota.
Ponadto przy takiej formie pochówku zmniejsza się także emisja dwutlenku węgla, a ciało zamienia się w żyzną ziemię, którą można ponownie wykorzystać. Kto jednak zdecyduje się na kompostowanie zwłok swoich najbliższych? W nadchodzących latach zapewne niewiele osób. Ale kto wie, co będzie w przyszłości?
Rozkład zwłok w 30 dni
Nowa metoda pochówku zakłada rozkład zwłok w miesiąc. Ciało Zmarłego wkłada się wówczas do pojemnika wypełnionego tlenem, słomą, lucerną i zrębkami drewna. W kontrolowanej temperaturze i wilgoci po 30 dniach ludzkie ciało zamieni się w nawóz organiczny, czyli kompost. Rodzina otrzyma dwie taczki materii i może wykorzystać powstałą ziemię w ogrodzie sadząc kwiaty, warzywa, czy drzewa.
Każde ciało z czasem ulegnie rozkładowi. Wszystko zależy od warunków glebowych i miejsca pochówku. Przyjmuje się, iż ludzkie ciało ulega całkowitej demineralizacji po ok 20 latach. Jednak ze względu na glebę proces ten może się znacznie wydłużyć. Znane są przecież przypadki, gdzie po kilkudziesięciu latach odnajdywano ciała żołnierzy uczestniczących w wojnach bez większego rozkładu. Duży wpływ miała na to przede wszystkim bagnista ziemia, która w pewien sposób zakonserwowała zwłoki.
Co się dzieje z nieorganicznymi resztkami?
Proces kompostowania zwłok dotyczy głównie materii organicznej. Po około 30 dniach biodegradacji w pojemniku pozostają nieorganiczne resztki, takie jak implanty medyczne, śruby, zęby czy fragmenty kości, które nie ulegają naturalnemu rozkładowi.
Te elementy są ręcznie usuwane i kierowane do recyklingu, natomiast pozostałe kości są rozdrabniane na drobny proszek i dodawane do kompostu, aby całość była jednolita. Dzięki temu powstaje bezpieczny i użyteczny nawóz organiczny, gotowy do wykorzystania w ogrodzie.
Bezpieczeństwo i regulacje prawne
Proces kompostowania jest w pełni kontrolowany i bezpieczny:
- odbywa się w specjalnych pojemnikach z regulowaną temperaturą i wilgotnością;
- kompost jest wolny od resztek tkanek i patogenów;
- firmy świadczące usługę muszą posiadać certyfikaty i przestrzegać przepisów sanitarno-epidemiologicznych.
W Polsce metoda ta nie jest obecnie dopuszczona, ale rosnąca świadomość ekologiczna może w przyszłości wpłynąć na zmiany w prawie.
Kwestie etyczne i religijne
Kompostowanie zwłok budzi nie tylko kontrowersje praktyczne, ale też poważne wątpliwości etyczne i religijne. W Polsce kluczowe znaczenie ma stanowisko Kościoła Katolickiego, który nie akceptuje kompostowania ani redukcji alkalicznej jako godnej formy pochówku. Kościół preferuje zachowanie nienaruszonego ciała lub tradycyjną kremację, której prochy umieszczane są w urnie na cmentarzu.
Opór etyczny wynika również z kultu zmarłych, czyli potrzeby zapewnienia stałego miejsca spoczynku, takiego jak grób czy kolumbarium, oraz z traktowania ciała ludzkiego jako surowca do wytworzenia kompostu. Dla wielu osób brak grobu jest postrzegany jako naruszenie godności zmarłego i tradycji pogrzebowej.
Koszty i dostępność
W Stanach Zjednoczonych koszt kompostowania zwłok wynosi średnio 5–10 tys. dolarów, co jest porównywalne z tradycyjnym pogrzebem obejmującym trumnę, miejsce na cmentarzu i ceremonie pogrzebowe. Cena może się różnić w zależności od stanu, firmy świadczącej usługę oraz dodatkowych usług, takich jak transport zwłok czy przygotowanie ceremonii.
Obecnie usługa jest dostępna jedynie w wybranych stanach, takich jak Waszyngton i Kolorado, i wymaga wcześniejszej rezerwacji, ponieważ liczba miejsc w zakładach świadczących kompostowanie jest ograniczona. W USA powstają specjalne firmy i centra kompostowania, które dbają o pełną kontrolę procesu – od przygotowania ciała, przez biodegradację, aż po wydanie powstałego kompostu rodzinie zmarłego.
W porównaniu z tradycyjnym pochówkiem kompostowanie zwłok ma kilka przewag praktycznych:
- brak kosztów związanych z zakupem ziemi na cmentarzu,
- brak konieczności zakupu kosztownych trumien,
- krótszy czas oczekiwania na proces „pochówku” – około 30 dni, zamiast lat rozkładu w ziemi.
Choć w Polsce metoda nie jest jeszcze dopuszczona prawnie, zainteresowanie ekopogrzebami rośnie, a w przyszłości może pojawić się możliwość wprowadzenia podobnych usług w naszym kraju, zwłaszcza w większych miastach, gdzie przestrzeń na tradycyjne pochówki jest ograniczona.
Wady i zalety kompostowania zwłok
| Zalety kompostowania zwłok | Wady i kontrowersje |
|---|---|
| Ekologiczne – zmniejsza emisję CO₂ i oszczędza przestrzeń na cmentarzach | Metoda kontrowersyjna kulturowo i religijnie |
| Ciało przekształca się w żyzny kompost, który można wykorzystać w ogrodzie | Obecnie niedostępna prawnie w wielu krajach, w tym w Polsce |
| Krótszy czas „pochówku” – proces trwa około 30 dni | Wymaga specjalistycznych pojemników i kontroli sanitarnej |
| Alternatywa dla tradycyjnych pogrzebów i kremacji | Może budzić emocje wśród rodzin i społeczeństwa |
| Odpowiednia dla osób świadomych ekologicznie | Koszt usługi w USA wynosi średnio 5–10 tys. dolarów |
Ludzki kompost – kontrowersyjna metoda pochówków
Czy kompostowanie zwłok jest kontrowersyjne? Z pewnością wielu z nas uzna, że tak. Że to urąga ludzkiej godności, że gdzie się podział kult zmarłych i że ludzkie ciało, to nie tylko materia organiczna. Ale czy nie jest to czasem powrót do natury i naszych korzeni? “Z prochu powstałeś i w proch się obrócisz” – ten biblijny cytat zaczerpnięty z Księgi Rodzaju chyba najlepiej wyjaśnia sens pochówku przez kompostowanie.
Celem kompostowania zwłok jest przede wszystkim powrót człowieka do natury. W tym przypadku jest to zamiana materii organicznej w przydatną Ziemi próchnicę. Obecnie polskie prawo nie przewiduje możliwości zamieniania ludzkich ciał w kompost. Co przyniosą kolejne lata? Zobaczymy.
FAQ Najczęściej zadawane pytania dotyczące kompostowania zwłok
Kompostowanie zwłok to ekologiczna metoda pochówku, w której ciało zmarłego ulega biodegradacji w kontrolowanych warunkach wraz z materiałami organicznymi, takimi jak słoma, lucerna i zrębki drewna.
Tak, po odpowiednim przetworzeniu i kontroli jakości kompost może być używany w ogrodzie.
Tak, nie emituje metanu ani substancji toksycznych.
Na razie nie, ale świadomość ekologiczna i rosnące problemy z miejscem na cmentarzach mogą wpłynąć na zmianę prawa.
Około 30 dni w kontrolowanych warunkach.
